Edukacja

Ekologia

Na pewno wszyscy wiecie, co to jest ekologia. Najkrócej rzecz ujmując to nauka o związkach pomiędzy roślinami, zwierzętami, także ludźmi i środowiskiem, w którym żyją. Ekologia zajmuje się więc ochroną całego środowiska naturalnego.

http://www.flickr.com/photos/averain/

O zagrożeniach tego ekosystemu dowiadujecie się na lekcjach środowiska, biologii i geografii. Nieobce są Wam takie terminy, jak: globalne ocieplenie, dziura ozonowa czy efekt cieplarniany. Zjawiska te są wynikiem zanieczyszczenia powietrza, wody i gleby, wycinania lasów, nadmiernej eksploatacji zasobów mineralnych naszej planety, znacznego rozwoju przemysłu i urbanizacji. Wszystkie te niepokojące zmiany są ze sobą ściśle powiązane.

Zanieczyszczenie powietrza

To problem, z którym borykają się rzesze naukowców. Najgorzej sytuacja wygląda w wielkich miastach. Ktoś wyliczył dokładnie, że oddychanie powietrzem New Delhi w Indiach to jakby wypalanie paczki papierosów dziennie. Niestety, do zatruwania powietrza miejskiego w znacznej mierze przyczyniają się samochody, które najwięcej spalin emitują przy jeździe na niższych biegach, a takie najczęściej są używane podczas jazdy na zatłoczonych i zakorkowanych ulicach. Poprawę powietrza od 2 dekad zawdzięcza Tokio rozbudowie sieci transportu publicznego i surowym normom ograniczenia emisji spalin samochodowych.

Tym wymaganiom musiał sprostać największy producent samochodów w Japonii – Toyota, wprowadzając z życie nowe technologie opracowane w laboratoriach przez naukowców.

20% całkowitej emisji dwutlenku węgla (CO2) do atmosfery pochodzi ze spalania paliw w pojazdach silnikowych, co przyczynia się do globalnego ocieplenia, a także niszczenia powłoki ozonowej chroniącej Ziemię przed szkodliwym promieniowaniem słonecznym. Zgodnie z ekologicznym postrzeganiem świata rozwój ekonomi musi iść w parze z dbałością o środowisko naturalne. Toyota podjęła szereg działań mających na celu zmniejszenie niekorzystnych dla środowiska skutków produkcji i eksploatacji samochodów: wdrożyła do produkcji zaawansowaną technologię budowy silników i katalizatorów oraz znacznie obniżyła wagę swoich pojazdów. Wszystko po to, aby ograniczyć zużycie paliwa, i tym samym oszczędzać naturalne surowce mineralne oraz zredukować emisję szkodliwych substancji zawartych w spalinach samochodowych. Skoro samochód ma pozostać środkiem transportu w następnym, dwudziestym pierwszym wieku, musi być przyjazny środowisku. Jak zatem należy go budować ?

Zużyce paliwa

Po pierwsze, samochód przyszłości powinien zużywać mniej paliwa. Niższe jego zużycie to droga do zredukowania emisji dwutlenku węgla. W roku 1997 Toyota wdrożyła do produkcji urządzenie znane pod nazwą Inteligentne Zmienne Fazy Rozrządów (VVT-i), które optymalnie dopasowuje swą pracę do aktualnych warunków drogowych. Silniki takie montowane są np. w Toyocie Yaris. Również w 1997 roku opatentowany został nowy Hybrydowy System Toyoty, po raz pierwszy zamontowany w Toyocie Prius. Średnie zużycie paliwa przez Priusa to zaledwie 3,5 l/km!!!

Spaliny

Po drugie, należy zredukować ilość spalin. Hybrydowy System Toyoty pozwolił zmniejszyć emisję CO2 o połowę. Ilość tlenku węgla, wodorotlenku i tlenku azotu w spalinach Priusa jest dziesięciokrotnie niższa niż normy obowiązujące w Japonii. Toyota ustanowiła własne przepisy dotyczące dopuszczalnej ilości szkodliwych substancji powstałych w wyniku spalania paliwa. Wnikliwie rozważana jest również żywotność elementów auta odpowiedzialnych za oczyszczanie wydzielanych gazów, np. katalizatorów oraz zapewnienie ich właściwego funkcjonowania po latach użytkowania pojazdu.

http://www.flickr.com/photos/patrickhe/

Hałas

Po trzecie, zmniejszeniu musi ulec hałas powstający w czasie jazdy samochodu. Obecnie nawet pojazdy wyposażone w silniki Diesla są tak ciche jak benzynowe i emitują mniej spalin. Na hałas zewnętrzny składa się praca takich elementów, jak: silnik, wentylator, wloty powietrza, system wydechowy czy opony. Badania nad zmniejszeniem hałasu wydawanego przez pojazdy rozpoczęły się w Toyocie już przeszło trzydzieści lat temu. Od tamtego czasu udało się obniżyć jego poziom o 75% - 80%. Jako zasadę przyjęto, że jego wartość nie może przekraczać 76 decybeli.

Klimatyzacja

Po czwarte, należy zredukować zużycie płynu chłodzącego w klimatyzatorze. Płyn chłodzący używany początkowo w klimatyzatorach Toyoty okazał się być substancją powiększającą dziurę ozonową. W 1993 roku zastąpiono go nowocześniejszą wersją. Jednakże, mimo, że następca nie powodował takiego skutku, wyliczono, że tysiąctrzystukrotnie bardziej niż dwutlenek węgla przyczynia się do powstawania efektu globalnego ocieplenia. Toyota postanowiła drastycznie zmniejszyć stosowanie tej substancji do roku 2000. Dzięki zmodernizowaniu takiego wyposażenia pojazdu jak wymienniki ciepła czy kompresory, już w roku 1997 ograniczono jej ilość o 1/5. Naukowcy wciąż intensyfikują badania nad opracowaniem nowej formuły chemicznej tego płynu.

Ołów

Po piąte, trzeba zmniejszyć ilość substancji nieprzyjaznych środowisku używanych do produkcji aut. W celu wyeliminowania najbardziej trujących i nie rozkładających się substancji postanowiono przede wszystkim zredukować ilość ołowiu we wszystkich modelach Toyot począwszy od roku 1996. W 1997 było go już o połowę mniej.

Recykling

Wreszcie, po szóste, należy zwiększyć użycie materiałów łatwo-przetwarzalnych. Powtórne użycie materiałów zastosowanych w produkcji pojazdu to również recycling chemiczny, oszczędność i optymalne zużycie energii, możliwość przekonstruowania części samochodowych. Już w roku 1970 Toyota zadbała o złomowanie wyeksploatowanych pojazdów i powtórne wykorzystanie ich metalowych części. Proces ten jest wciąż udoskonalany. Efektywny recycling to między innymi pozbycie się nie rozkładającego się plastiku. W laboratoriach Toyoty stworzone zostało nowe, zastępujące plastik, tworzywo termoplastyczne poddające się wielokrotnemu przetworzeniu. To z niego właśnie zrobione są zderzaki oraz wiele elementów wnętrza naszych pojazdów. Aby części konstrukcyjne wykonane z masy plastycznej można było łatwo poddawać przeróbce, należało zadbać o ich ujednolicenie, zmniejszenie wagi i łatwość demontażu.

Aby zapewnić natychmiastową rozpoznawalność surowca w procesie selekcji poprzez umieszczenie na nich tabliczek identyfikacyjnych.

Materiały nie rozkładające się w naturze, takie jak elementy karoserii, płyn chłodzący silnika, zużyte akumulatory czy opony, są gromadzone i następnie utylizowane. Substancje do ponownego użycia są starannie selekcjonowane i przekazywane do dalszej obróbki. W 1997 roku Toyota w Japonii oddała do przetworzenia 14 ton miedzi i 37 ton szkła. Na złomowiskach odzyskuje się żelazo, aluminium i inne metale.

Bezpieczeństwo na drodzeROZWIŃ

Poniżej pozostałe artykuły:

Poszukiwania rozwiązań pojazdu najbar-dziej przyjaznego środowisku nie są jednotorowe, pod uwagę brane są możli-wości wielu typów samochodów. RAV4, który pojawił się na rynku motoryzacyjnym w 1996 roku to przykład samochodu ele-ktrycznego. Może przejechać 200 km po naładowaniu baterii. W roku 1997 na Wystawie Tokijskiej pokazane zostało dwuosobowe, miejskie autko “e-com” EV (electric vehicle). Wciąż trwają przygotowania seryjnej produkcji tego pojazdu.

Ogniwa paliwowe

W 1996 został stworzony prototyp samochodu z napędem ogniw paliwowych (FCEV – fuel cell electric vehicle). Paliwem w nim stosowanym jest wodór. To bardzo ekologiczny samochód; ma zerową emisję spalin. Jedynym ubocznym pro-duktem spalania jest w nim para wodna.

Pojazdy z silnikiem na gaz to również szerokie pole doświadczalne. Głównym składnikiem gazu naturalnego jest czysto-spalający się metan. Co ważne, jego ziemskie zasoby, w przeciwieństwie do ropy, są ogromne. Gaz ma również wysoką wartość oktanową i nadaje się do stosowania w silnikach wysokoprężnych. Minusami tego rodzaju paliwa są: konieczność zamontowania pokaźnego zbiornika na gaz, większa, w porównaniu z benzyną, częstotliwość tankowania. Już teraz, Toyota Crown może pokonać odległość 300 do 400 kilometrów, zanim ponownie odwiedzi stację z dystrybutorem gazowym.

Hybrydy

Prace nad stworzeniem pojazdu hybrydowego trwają już dość długo. Starano się połączyć silnik benzynowy z ogniwami wykorzystującymi naturalne promieniowanie słoneczne, silnik elektryczny z dieslowym, turbinę gazową z silnikiem elektrycznym. Wszystkie te kombinacje są wciąż w fazie prototypów. Pierwszym pojazdem wyposażonym przez Toyotę w silnik hybrydowy i już produkowanym na skalę masową jest Prius. Hybrydowy system napędowy Priusa składa się z silnika benzynowego i motoru elektrycznego. Nie potrzebuje on zewnętrznego źródła prądu. W czasie jazdy pracują obydwa zespoły – podczas ruszania pojazd napędzany jest energię pochodzącą z motoru elektrycznego, gdy samochód przyspiesza, automatycznie włącza się silnik spalinowy, który działa również wówczas, gdy komputer wskazuje spadek mocy. Wtedy silnik benzynowy stanowi napęd i jednocześnie ładuje akumulator. O wydajności współpracy obydwu silników niech świadczy fakt, że po zatankowaniu 50 litrów paliwa, Prius może przejechać 1400 kilometrów. Policzcie, ile litrów benzyny spala Prius na 100 km i porównajcie wynik z parametrami znanych Wam samochodów. Prawda, że rezultat Priusa może zaimponować?

Zainteresowania ekologiczne Toyoty dotyczą nie tylko produkcji samochodów. W 1998 Toyota posadziła w Australii las eukaliptusowy, który w przyszłości zostanie wykorzystany na potrzeby przemysłu papierniczego. Dlaczego eukaliptusowy? Ponieważ te drzewa rosną wyjątkowo szybko i w procesie fotosyntezy pochłaniają wyjątkowo dużo dwutlenku węgla. Jeden hektar takiego lasu absorbuje co roku 5-6 ton CO2. Australijski las ma powierzchnię 5000 ha, łatwo więc obliczyć, że ilość CO2 w atmosferze zmniejszy się o 25 000 do 30 000 ton. Toyota Motor Corporation jest również udziałowcem firmy IDO Corporation, sprzedającej i serwisującej telefony komórkowe. Oprócz pozyskiwania nowych klientów firma dba o zbiórkę i przetworzenie zużytych baterii telefonicznych. W samym Tokio zebrano ich ponad 340 tysięcy. Recyclingowi poddawane są także obudowy aparatów, które tokijczycy wyrzucają do specjalnie do tego przeznaczonych pojemników.

Ekologiczne działania Toyoty mają także związek z wielkimi imprezami sportowymi. Zimowa Olimpiada w 1998 odbyła się w japońskim Nagano. Nazwano ją olimpiadą ekologiczną, gdyż jej organizatorzy zwrócili szczególną uwagę na ochronę środowiska naturalnego. Toyota uzyskała status Złotego Sponsora Olimpiady; wszystkie pojazdy wyznaczone przez nią do obsługi igrzysk, również marcowej Paraolimpiady, spełniały surowe wymogi ekologiczne. Były to m.in. Priusy i elektryczne RAV4.

W roku 1992, na obrzeżach Toyota City, powstał “Las Toyoty”. Odbywają się tam praktyczne zajęcia uczniów szkół podstawowych i średnich. Toyota uczestniczy w edukacji ekologicznej najmłodszego pokolenia.

Pamiętajcie, że ochrona przyrody to nie tylko sprawa naukowców czy rządów poszczególnych państw. Wszyscy powinniśmy zmieniać sposób życia na bardziej przyjazny dla środowiska. Możecie zacząć od codziennych, zwyczajnych czynności. Unikajcie nadmiernego zużycia wody, nie zostawiajcie odkręconych kurków. Oszczędzajcie energię elektryczną, gaście niepotrzebnie palące się światło, wyłączajcie niepotrzebnie pracujące urządzenia, telewizor nie musi grać przez osiemnaście godzin na dobę. Starajcie się segregować odpadki i śmieci, w wielu miastach na ulicach znajdziecie pojemniki przeznaczone wyłącznie na szkło, papier, metal i plastik. Tak pogrupowane odpady łatwo dają się ponownie przetwarzać. W sklepie sprawdzajcie, czy opakowania rzeczy przez Was kupowanych posiadają znak “nadający się do przetworzenia”. W naszych supermarketach, w odróżnieniu do tych zachodnich, gdzie wykorzystuje się torby papierowe, wciąż królują plastikowe reklamówki. Nie bierzcie ich więcej, niż to naprawdę niezbędne. Niektóre materiały użyte do ich produkcji rozkładają się przez dziesiątki lat.

http://www.flickr.com/photos/kingdesmond/477389196/

Choć rowery, a raczej ścieżki rowerowe, nie są u nas tak popularne jak w Holandii czy Chinach, nie zapominajcie, że to bardzo ekologiczny środek transportu. Jeżeli możecie, spróbujcie zarazić pomysłem wyprawy rowerowej całą rodzinę czy swoich przyjaciół. Może polubicie też piesze wycieczki. Dowiedzcie się, czy w Waszej okolicy działają jakieś organizacje ekologiczne. Nie zapominajcie o czynnym udziale w Akcji Sprzątania Świata, która rokrocznie odbywa się we wrześniu.